Άγιο Όρος, Άθως

Μεταφρασμένο από: δρ. Παναγιώτη Θ. Λαμπρούση

Το βορειοανατολικό πόδι της Χαλκιδικής είναι η χερσόνησος του Άθω. Είναι περίπου 50km μακρύ, ανάμεσα σε 5 και 10km πλάτος και επεκτείνεται νοτιοανατολικά. Στο νότιο άκρο του υψώνεται από την θάλασσα 2033m το όρος Άθως. Πολλές φορές επισκέφθηκα το άγιο Όρος, όπου γνώρισα πολλούς φίλους, αμέτρητες συζητήσεις με πλούτισαν το ίδιο όπως και η ομαδική σιωπηρή περισυλλογή κοιτώντας τον φωτεινό νυχτερινό κώνο του Άθω.
Το όρος Άθως είναι χερσόνησος , και η πατρίδα πολλών ανδρών. Μόνο ανδρών! Εδώ στον Άθω τελειώνει ο κόσμος των γυναικών. Έχει απαγορευθεί η είσοδος πάνω από 1200 χρόνια. Εδώ είναι το βασίλειο της Παναγίας και των υπηρετών της, των μοναχών του Αγίου Όρους. Πολλοί αιώνες πέρασαν, αμέτρητες ατυχίες και ερημώσεις κατάφεραν να ξεπεραστούν, και ακόμα οι μοναχοί επιζητούν να αντικρύσουν το θεϊκό φως. Ακόμα και σήμερα προσπαθούν ενάντια στις κάθε προκλήσεις να ανέβουν σκαλί σκαλί την σκάλα του Ιωάννη της Κλίμακος που οδηγεί στον θεό.

Οι μονές του Αγίου Όρους δεν είναι μόνο η ακλόνητη σταθερή έκφραση της πίστης αμέτρητων γενεών πιστών, αλλά είναι μνημεία πολιτισμού και τέχνης για όλο τον κόσμο. Παρόλ’ αυτά δεν είναι μόνο οι μονές το Άγιο Όρος. Ένας φίλος ερημίτης τα περιγράφει χαρακτηριστικά:« Τα μοναστήρια με τους αμέτρητους προσκυνητές είναι το σύνορο με τον έξω κόσμο, η καρδιά του Άθως χτυπά στα κελλιά και στις καλύβες». Μόνο όταν γνωρίσει κάποιος την σκληρή ζωή του ερημίτη, τότε θα καταλάβει την ζωή του Αγίου Όρους. Συνάμα συνυπάρχουν το μοντέρνο και η παράδοση μαζί. Ένα ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail) από ένα ασκητήριο δεν είναι ασυνήθιστο σήμερα.

Ιστορία του Αγίου Όρους.

• Από τον 6ο αι πΧ εποικούν Έλληνες στον Άθω.
• Το 492 πΧ καταστρέφεται ο στόλος του Πέρση βασιλιά Δαρείου με 300 πλοία και 20000 άνδρες στο ακρωτήρι του Άθω, και η Ελλάδα γλιτώνει από την επίθεση.
• Οι πρώτοι χριστιανοί έποικοι αποτραβιούνται το 600 μΧ στην ερημιά.
• Από το 726 και μετά κορυφώνεται η διαφωνία για την απεικόνιση του θεού και των αγίων, η εικονομαχία . Κατά την διάρκεια του καυγά και της διαμάχης εγκαταλείπουν πολλοί μοναχοί το Βυζάντιο όπου καταστράφηκαν πολλές εικόνες και καταφεύγουν στο Άγιο Όρος όπου και σώθηκαν αρκετές από αυτές. Για αυτές τις διασώσεις ειπώθηκαν αμέτρητοι μύθοι και γραφές για θαύματα. Το 843 τελικά τελειώνει αυτήν την διαμάχη η αυτοκράτειρα Θεοδώρα .
• Την ίδια εποχή ονομάζονται στο όρος αρκετοί άνδρες ως άγιοι.
• Το 840 διαμένει ο Πέτρος ο Αθωνίτης 53 χρόνια σε μια σπηλιά στον γκρεμό της ερήμου, και ο Ευθύμιος ο νεότερος ακολουθεί ως θαυματοποιός το 860 μΧ.
• To 874 o Βασίλειος ο 1ος καταργεί με χρυσόβουλο την φορολόγηση των μοναχών του Αγίου Όρους.
• Άβατον, η απαγόρευση της εισόδου για τις γυναίκες, αναφέρεται για πρώτη φορά το 883 μΧ.
• Ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης ιδρύει την Μέγιστη Λαύρα ως πρώτο μοναστήρι, και το 972 ακολουθεί η ίδρυση της μονής Βατοπεδίου.
• Το 972 υπό την αιγίδα του αυτοκράτορα Ιωάννη του Τσιμισκή γράφεται το πρώτο σύνταγμα του Αγίου Όρους πάνω σε δέρμα τράγου.
• Ιδρύεται το Ιβήρων ως γεωργιανό μοναστήρι.
• 1045 μΧ. Ένα χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του 9ου του μονομάχου επιβεβαιώνει τον όρο « Άγιον Όρος».
• Το 1922 στην συνθήκη της Λοζάνης συμφωνείται η ανεξαρτησία της δημοκρατίας των μοναχών του Άθω.

Ανάβαση

Είτε από το ασκητήριο της Αγίας Άννας, του Αρσανά στα Καρούλια, είτε από το ασκητήριο Καυσοκαλύβια υπάρχει πάντα ένα μονοπάτι όμορφο και απότομο. Πολύ απότομο! 2033 μ υψώνεται το όρος Άθως από την θάλασσα. Πλήρης απόλαυση της φύσης περπατώντας μέσα από ηλιοκαμένα στενά και σκιερά δάση. Πολλά φυτά τα συναντάμε αποκλειστικά στο Άγιο Όρος. Ένα ευάρεστο διάλειμμα στον Σταυρό του Άθω σε ύψος 800 μέτρων επιβάλλεται ώστε να απολαύσουμε την θέα και να ξεκουραστούμε. Πάντα ανεβαίνοντας δεν υπάρχει περίπτωση να χάσουμε το μονοπάτι. Φθάνουμε στο ξωκλήσι της Παναγίας στα 1500 μ. και το προσπερνούμε. Μια τελευταία προσπάθεια. Αμέσως μετά βρισκόμαστε στην κορυφή του Αγίου Όρους της Ορθοδοξίας μπροστά από τον Σταυρό και το εκκλησάκι της Μεταμόρφωση του Σωτήρως και θαυμάζουμε στο φως του απογεύματος την σκιά του Όρους που εκτείνεται μακριά στην θάλασσα.

Η Μυθολογία ενός Αγίου Όρους

• Η χερσόνησος του Άθω δείχνει στην Ιερουσαλήμ. Η γραμμή αυτή κόβει την Έφεσο, την πόλη όπου ζούσε η Παναγία.
• Ο απόστολος Παύλος αναφέρεται στο Ευαγγέλιο σε τέσσερις πόλεις: Φίλλιποι, Αθήνα, Θεσσαλονίκη και την Τροία . Εάν ενωθούν αυτές οι τέσσερις πόλεις με έναν σταυρό στην ένωση βρίσκεται το Άγιο Όρος.
• Η σκιά του Όρους δείχνει την Κωνσταντινούπολη. Από την κορυφή του μπορεί κανείς όταν έχει ωραίες μέρες να δει αυτήν την πόλη.
• Η Κορυφή του δείχνει στον ουρανό.