Μήπως αρνείτα να πάει σχολείο;

Πολλά παιδιά φοβούνται να πάνε στο σχολείο και χρησιμοποιούν διάφορες δικαιολογίες... Ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι που δεν θέλουν το σχολείο; Ποιες οι αιτίες; Τι πρέπει να κάνεις για να βοηθήσεις το παιδί σου;

Η ψυχολόγος Κρίστη Μηλιόρδου σου εξηγεί όλα όσα πρέπει να ξέρεις για τη σχολική φοβία που ενδεχομένως παρουσιάζει το παιδί σου...

Τι είναι η σχολική φοβία;

 Η σχολική φοβία, αποτελεί έναν όρο που χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο για να περιγράψει την άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο λόγω άγχους.
Διαφέρει από την «κοπάνα» γιατί στην περίπτωση της σχολικής φοβίας η άρνηση οφείλεται σε άγχος και φόβο, που συνήθως συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα.

Ποια είναι η βασική αιτία;

 Η σχολική φοβία συνδέεται με το άγχος αποχωρισμού, το οποίο βιώνεται φυσιολογικά στην ηλικία των 18-24 μηνών. Σε αυτήν την περίοδο το παιδί αντιδράει έντονα (συνήθως με κλάμα) όταν απομακρύνεται ο γονέας από κοντά του. Το άγχος αποχωρισμού συνοδεύει κάποια παιδιά και στα μετέπειτα χρόνια, ακόμα και στην ενήλικη ζωή. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί όταν οι γονείς είναι υπερπροστατευτικοί, όταν το παιδί είναι μοναχοπαίδι ή το μικρότερο από τα αδέρφια ή όταν πάσχει από κάποια χρόνια πάθηση.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

-Η άρνηση να πάει στο σχολείο, η οποία συνοδεύεται από πόνους στο στομάχι, ζαλάδα ή άλλα σωματικά συμπτώματα

-Πανικός όταν απομακρύνεται από τους γονείς

-Φοβάται το παιδί να μείνει μόνο του σε ένα δωμάτιο ή να κοιμηθεί στο σκοτάδι και συχνά στον ύπνο του έχει εφιάλτες.

-Φοβάται τα ζώα ή τα φανταστικά τέρατα.

-Παρουσιάζει συχνά ανησυχία για τη δική του υγεία και ασφάλεια αλλά και για αυτή των γονιών του.

ΑΙΤΙΑ 
Τα αίτια που μπορεί να οδηγήσουν στη σχολική φοβία προέρχονται από δύο πλευρές: την οικογένεια και το σχολείο.

Οικογένεια:

-Όσον αφορά στην οικογένεια, το παιδί μπορεί να έχει επηρεαστεί από κάποιο διαζύγιο, μετακόμιση ή θάνατο αγαπημένου προσώπου και να εκδηλώνει το άγχος και το φόβο του με το να αποφεύγει το σχολείο.

-Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι ο υπερπροστατευτικός γονέας, ο οποίος ενισχύει την πεποίθηση ότι μακριά από την προστασία του μπορεί να του συμβεί κάτι κακό.

-Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει ο φόβος ότι αν λείπει από το σπίτι θα βλάψουν κάποιον αγαπημένο του (αυτό συνήθως αφορά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας).

-Τέλος η σχολική φοβία ενισχύεται όταν το παιδί στο σπίτι, μένει ελεύθερο, αμελεί το διάβασμα του και παίζει ή βλέπει τηλεόραση, χωρίς να υπάρχουν όρια.

Σχολείο: 

-Τα πειράγματα στο σχολείο, σχετικά με κάποιο ελάττωμα του (πχ: κιλά). Αυτά μπορεί να ξεκινούν από απλά πειράγματα και να καταλήγουν σε απειλές, ακόμα και σε χρήση βίας από συμμαθητές του.

-Οι μαθησιακές δυσκολίες που οδηγούν σε χαμηλή σχολική επίδοση καθώς και η μη αποδοχή από τους συμμαθητές του στο παιχνίδι του διαλείμματος ή σε κάποια αθλητική δραστηριότητα.

-Το άγχος του παιδιού για άριστη σχολική επίδοση και η επιθυμία του να είναι πάντα διαβασμένο μπορεί να οδηγήσει στην άρνηση να πάει σχολείο, αν είναι αδιάβαστο έστω και σε ένα μάθημα.

Συμβουλές στους γονείς για την αντιμετώπισή της σχολικής φοβίας:

-Ακούστε το παιδί σας. Αφήστε το να σας μιλήσει γι’ αυτά που το φοβίζουν χωρίς να το κρίνετε ή να υποτιμάτε το φόβο του. Αυτό θα σας βοηθήσει να καταλάβετε καλύτερα τα αίτια που το οδήγησαν στην άρνηση να πάει σχολείο καθώς και να ορίσετε από κοινού ένα πλάνο δράσης.

-Μιλήστε στο δάσκαλο-α και ζητήστε τη βοήθεια του ή κάποιες επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά του παιδιού στο σχολείο.

-Βοηθήστε το παιδί να δει τα θετικά του σημεία και τα ταλέντα του, ώστε να ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή του.

-Ζητήστε από το δάσκαλο-α ή το διευθυντή να αναλάβουν δράση σε περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού ή χρήσης βίας.

-Αν εντοπίσετε μαθησιακές απευθυνθείτε σε ένα ειδικό κέντρο για την αποκατάστασή τους.

-Συνοδεύστε το παιδί τις πρώτες μέρες που θα επιστρέψει στο σχολείο είτε οι ίδιοι, είτε άλλο αγαπημένο του πρόσωπο.

-Ενισχύστε τις επαφές με τους συμμαθητές του, ώστε να αισθανθεί περισσότερο αποδεκτό.

-Ανταμείψτε το σε κάθε πρόοδο που παρουσιάζει με πράγματα που το ευχαριστούν.

-Αν υπάρχει ζήτημα διαζυγίου, θανάτου ή άλλης σημαντικής αλλαγής στη ζωή απευθυνθείτε σε κάποιον ψυχολόγο.

Ο στόχος είναι να επιστρέψει το παιδί στο σχολείο σε καθημερινή βάση. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τις παραπάνω αλλαγές. Αν παρόλα αυτά, το παιδί συνεχίζει να δυσκολεύεται είναι καλό να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού.