Η αντίδραση των παιδιών στην διαφορετικότητα και οι συνέπειες της συμπεριφοράς τους.

Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία κιόλας αντιμετωπίζουν με πολύ αρνητικό τρόπο την διαφορετικότητα των άλλων παιδιών. Απέναντι σε διαφορές, που έχουν να κάνουν με την εθνικότητα, την αναπηρία ή την κοινωνική τάξη, γίνονται πολύ σκληρά. Ωστόσο, η διαφορετικότητα αποτελεί πλέον ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Σε περίπτωση που δεν προετοιμάσουμε τα παιδιά μας να ζήσουν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα, όταν ενηλικιωθούν θα δυσκολευτούν πολύ να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο.

Τα παιδιά από την στιγμή που αρχίζουν να επικοινωνούν δείχνουν να αντιλαμβάνονται τις διαφορές και τις ομοιότητες των ανθρώπων. Πολύ συχνά ξαφνιαζόμαστε, όταν ακούμε παιδιά τριών, τεσσάρων και πέντε ετών να πληγώνουν άλλα παιδιά λόγω της διαφορετικότητας τους. Αντιμετωπίζουν με σκληρότητα τα παιδιά που έχουν παραπάνω κιλά, τα παιδιά που φοράνε γυαλιά και αυτά που μπορεί να έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας. Δεν μπορούν να σεβαστούν την διαφορετικότητα του άλλου και ούτε να σκεφτούν πως θα ένιωθαν εκείνα αν ήταν στην δική τους θέση.  

Τέτοιου είδους συμπεριφορές μπορεί να αποδειχθούν προβληματικές για τα παιδιά που τα κοροϊδεύουν αλλά και για εκείνα που δεν σέβονται την διαφορετικότητα των άλλων. Τα παιδιά που είναι διαφορετικά περιγράφουν αρνητικές εμπειρίες από την ζωή τους στο σχολείο. Συγκεκριμένα περιγράφουν τα σχολικά τους χρόνια γεμάτα πικρία και απομόνωση. Θυμούνται πάντα να περνάνε απαρατήρητα ή να τα αντιμετωπίζουν τα άλλα παιδιά με οίκτο ή ακόμα και με μίσος. Τα παιδιά αυτά μεγαλώνουν απομονωμένα χωρίς κοινωνικές επαφές. Δεν μπορούν να αγαπήσουν τον εαυτό τους όταν όλοι τα υποτιμούν και τα περιφρονούν. Έτσι φθάνουν στην ενηλικίωση συναισθηματικά ανάπηρα. Νιώθουν κατωτερότητα και μειονεκτικά με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται πολύ να κάνουν φίλους και να βρουν ένα σύντροφο για να κάνουν οικογένεια.

Όμως και άλλα παιδιά που είναι στο άλλο στρατόπεδο, που κατακρίνουν την διαφορετικότητα, υφίστανται αρνητικές επιπτώσεις από την συμπεριφορά τους. Πρώτα από όλα το γεγονός ότι απορρίπτουν ανθρώπους λόγω της διαφορετικότητας τους, τους εμποδίζει να γνωρίσουν και να αλληλεπιδράσουν με διαφορετικούς τύπους ανθρώπων, να εκτεθούν σε μεγαλύτερη ποικιλία εμπειριών και μάθουν για εναλλακτικούς τρόπους διαβίωσης. Δεύτερον με την απόρριψη της διαφορετικότητας δεν μαθαίνουν να μπαίνουν στην θέση των άλλων. Δεν μαθαίνουν να τα ενδιαφέρει τι νιώθει κάποιος που δεν έχει τα προνόμια που έχουν εκείνα. Είναι σημαντικό να μπορούν να μπουν στην θέση του άλλου, διότι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να αποκτήσουν πραγματικούς φίλους και αργότερα να επικοινωνήσουν με τον σύντροφο τους.

Οι γονείς για να βοηθήσουμε τα παιδιά να έχουν μια φυσιολογική εξέλιξη πρέπει να τα μάθουμε να σέβονται την διαφορετικότητα. Όμως για να το καταφέρουμε αυτό, πρέπει εμείς πρώτα να αναγνωρίσουμε τις δικές μεροληπτικές στάσεις απέναντι στην διαφορετικότητα και να τις αλλάξουμε. Όσο περισσότερο το επιδιώκουμε, τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχουμε στην ομαλή ανάπτυξη των παιδιών μας.

Στεργιοπούλου Ελευθερία.

Ψυχολόγος για παιδιά, εφήβους, οικογένεια.